Biblioteka Publiczna

Główne problemy wiedzy o literaturze

Autor: Markiewicz, Henryk.

   Notka biograficzna  

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Markiewicz, Henryk

Henryk Markiewicz urodził się 16 listopada 1922 r. w Krakowie, gdzie spędził dzieciństwo i wczesną młodość. Już w 1935 r. zadebiutował w prasie artykułami historyczno-literackimi. Po wybuchu drugiej wojny światowej, we wrześniu 1939 r., opuścił Kraków i dotarł do Lwowa, skąd w czerwcu 1940 został przez NKWD wywieziony w głąb ZSRR. Po układzie polsko-sowieckim osiadł w miejscowości Andiżan w Uzbekistanie, gdzie od 1942 r. był nauczycielem w szkołach polskich. W maju 1946 r. wrócił do kraju i jesienią tego roku podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, [>>] które zakończył w 1950 r. uzyskaniem stopnia magistra. Już w czasie studiów, w latach 1949–1950, był zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Przekrój”. Od 1951 r. pracował na UJ jako adiunkt, łącząc to ze sprawowaniem w latach 1951–1952 funkcji redaktora naczelnego tygodnika „Życie Literackie”. Od 1953 r. był samodzielnym pracownikiem naukowym, od 1954 – zastępcą profesora, a od 1956 – profesorem nadzwyczajnym. Również od 1956 r. pracował w komitecie redakcyjnym „Pamiętnika Literackiego” i w latach 1960–1993 był w nim zastępcą redaktora naczelnego. W latach 1959–1968 kierował Zespołową Katedrą Literatury Polskiej UJ, a w latach 1970–1977 i ponownie w latach 1984–1992 był tam kierownikiem Zakładu Teorii Literatury i Poetyki Historycznej. Od 1960 r. do śmierci był członkiem gremiów kierowniczych „Polskiego Słownika Biograficznego”, a w 1991 r. objął jego redakcję naczelną, którą sprawował do 2002 r. Od 1965 r. był członkiem redakcji naczelnej wielotomowego dzieła zbiorowego Obraz Literatury Polskiej XIX i XX wieku seria nieukończona, jej ostatni tom ukazał się w 1993 r.. W latach 1972–1990 przewodniczył Komitetowi Nauk o Literaturze PAN. Od 1977 r. był dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej UJ; ponownie wybrany w wolnych wyborach w 1981, pełnił tę funkcję do 1984. Henryk Markiewicz był autorem fundamentalnych, wielokrotnie wznawianych książek naukowych, zwłaszcza z zakresu teorii literatury oraz historii literatury polskiej, przede wszystkim okresu pozytywizmu. Do najważniejszych jego prac należą: Prus i Żeromski. Rozprawy i szkice literackie 1954, Tradycje i rewizje 1957, Główne problemy wiedzy o literaturze 1965, w całości lub części tłumaczone na wiele języków, Przekroje i zbliżenia 1967, kontynuacja pt. Nowe przekroje i zbliżenia, 1974; również mające szereg przekładów, W kręgu Żeromskiego 1977, podręcznik Pozytywizm 1978, wielokrotnie wznawiany, Wymiary dzieła literackiego 1984, Świadomość literatury 1985, oraz Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa 1989 – trzy ostatnie pozycje przekładane w różnych częściach na różne języki. Był też redaktorem ważnych antologii Teoria badań literackich w Polsce tom I–II, 1960, Współczesna teoria badań literackich za granicą 1970–1992 oraz Sztuka interpretacji tom I–II, 1971, a także pism Bolesława Prusa, Władysława Reymonta, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Stefana Żeromskiego, Zygmunta Nowakowskiego, Stanisława Brzozowskiego. Był również głównym autorem słownika cytatów polskich i obcych Skrzydlate słowa” różne edycje w latach 1990–2012. Członek korespondent od 1976 i członek rzeczywisty od 1980 PAN oraz członek czynny odrestaurowanej PAU od 1990, był laureatem wielu nagród państwowych. Otrzymał Krzyż Kawalerski 1954, Oficerski 1964, Komandorski 1983 i Komandorski z Gwiazdą 2000 Orderu Odrodzenia Polski. Był uznanym autorytetem całej powojennej humanistyki polskiej. Henryk Markiewicz zmarł 31 października 2013 r. w Krakowie; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Źródło: https://ihpan.edu.pl/zmarli/henryk-markiewicz-1922-2013/

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: