Biblioteka Publiczna

Dzieje krytyki literackiej w Polsce

Autor: Chmielowski, Piotr.

   Notka biograficzna  

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Chmielowski, Piotr

ur. 9 lutego 1848 w Zawadyńcach, zm. 22 kwietnia 1904 we Lwowie – polski historyk literatury, encyklopedysta, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1890 roku. W latach 1874-1898 pracował jako profesor języka polskiego w gimnazjum męskim J. Pankiewicza w Warszawie. Współpracował z wieloma czasopismami i wydawnictwami – „Przeglądem Tygodniowym” 1867-1872, „Biblioteką Warszawską” 1870-1874, „Opiekunem Domowym” 1872-1876, „Pamiętnikiem Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza”, „Niwą”, „Przeglądem [>>] Pedagogicznym”, „Rodziną i Szkołą”, „Poradnikiem dla Dorosłych”, „Biblioteką Arcydzieł Literatury Polskiej i Obcej”. Był również encyklopedystą oraz członkiem komitetu redakcyjnego Encyklopedii Wychowawczej wydanej w latach 1900-1914. W latach 1882-1897 był redaktorem „Ateneum”; zrezygnował na znak protestu przeciw wypowiedzi Włodzimierza Spasowicza właściciela pisma o „bezpowrotnym upadku dawnego państwa polskiego” i „konieczności przystosowania się do innego państwowego organizmu”. Wielokrotnie wypowiadał się na tematy narodowe; był więziony przez władze carskie w warszawskiej Cytadeli. W 1882 nie przyjął Katedry Literatury Polskiej na UW, nie chcąc zgodzić się na obowiązkowe wykładanie w języku rosyjskim oraz pominięcie w programie nauczania okresów Odrodzenia i romantyzmu. Ze względu na chorobę płuc od 1898 mieszkał w Zakopanem. W 1903 został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego i kierownikiem Katedry Historii Literatury Polskiej tamże. Szczególną uwagę poświęcił polskiej literaturze romantycznej i pozytywistycznej; zajmował się również pedagogiką, historią wychowania, historią filozofii oraz krytyką literacką. Zgromadził bogatą literaturę poświęconą Mickiewiczowi i opracował obszerną biografię poety Adam Mickiewicz. Zarys biograficzno-literacki, 1886, 2 tomy. Jako pierwszy docenił znaczenie twórczości Żmichowskiej i Wyspiańskiego. Opierając się na teoriach Hipolita Taine stworzył naukowe podstawy metod badawczych historii literatury. Przedstawił także zasady krytyki literackiej – ocena krytyka powinna być zgodna z interesami społecznymi, rezultatami badań naukowych oraz ogólnie przyjętymi wymogami estetycznymi. Rozwinął system nauczania opartego na samokształceniu. Był członkiem-korespondentem AU od 1893 od 1902 członek czynny. Przygotował przekłady na polski dzieł Goethego i Kanta oraz wypisy historyczno-literackie Złota przędza poetów i prozaików polskich w 4 tomach 1884-1887. Spotykał się z zarzutami bezbarwności stylu, braku wrażliwości artystycznej, jednostajności opisu; dla odmiany wysoko jego dorobek oceniał Gabriel Korbut.

Źródło: pl.wikipedia.org