Odpowiedzialność: | Tadeusz Borowski ; oprac. Andrzej Werner. |
Seria: | Biblioteka Narodowa. Seria 1, 276 |
Hasła: | Borowski, Tadeusz - (1922-1951) Literatura polska - historia - 20 w. Opowiadanie polskie - 20 w. Poezja polska - 20 w.
|
Zawiera: | Zobacz zawartość U nas, w Auschwitzu; Ludzie, którzy szli; Pożegnanie z Marią; Dzień na Harmenzach; Proszę państwa do gazu; Śmierć powstańca; Bitwa pod Grundwaldem; Krótka przemowa; Kamienny świat; Opowiadanie z prawdziwego zdarzenia; Śmierć Schillingera; Człowiek z paczką; Kolacja; Milczenie; Spotkanie z dzieckiem; Koniec wojny; "Independence Day"; Opera, opera; Podróż pulmanem; Pokój; Lato w miasteczku; Dziewczyna ze spalonego domu; Zaliczka; Upalne popołudnie; Pod Bohaterskim Partyzantem; Dziennik podróży; Mieszczański wieczór; Odwiedziny; Chłopiec z Biblią; Matura na Targowej; Profesorowie i studenci; Portret przyjaciela; Ojczyzna; Ofensywa styczniowa; Kłopoty pani Doroty albo śmierć frajerom; Alicja w krainie czarów; Rozmowy.
|
Adres wydawniczy: | Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991. |
Opis fizyczny: | CXLV,525 s. : 17 cm. |
Uwagi: | Bibliogr. s. CXLII-CXLV. Indeks. |
Powiązane zestawienia: | Wojna 1939-1945 r.
|
Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki |
| Dodaj recenzje, komentarz |
Spis treści:- I. Wiersze warszawskie
- Widzenie
- Czas pogardy
- Pieśń
- Obrazy snu
- (Na zewnątrz noc. Goreją gwiazdy)
- (Wiem: z nagła się otworzy krąg)
- (Czy wrócisz do mnie? Jakby fala)
- Epitalamium
- Kolęda zatroskana
- II. Wiersze obozowe i monachijskie
- Noc nad Birkenau
- Kolęda obozowa
- Kolęda zła
- Do narzeczonej
- Ziemia umarłych
- Niebo października
- (Te noce są okropne. Sen)
- [... a jednak przez słowa zacięte)
- (Pamiętasz słońce Oświęcimia)
- (I tak zostałaś: przechylona)
- Umarli poeci
- (Gdziekolwiek trawy przy potokach rosły)
- (Jeżeli się nie zrozumiemy)
- (Ja wiem, że żyjesz. Jakże mogą)
- (Tak mi się twoja twarz rozpływa)
- (Jak fala brzegu tak ja szukam)
- Wołanie Marii
- Muzułman
- (Onanizują się Ojczyzną)
- Pasy wolności
- Spacer po Monachium
- Noc zza oceanu
- (Ej, kultura, ty polska kultura)
- Powroty
- Wyznanie
- Dwie Ojczyzny
- Ziemia rozstrzelanych
- Modlitwa o zapomnienie
- Modlitwa o wiarę
- (Jest poezja strzelista jak limba)
- Powrót do życia
- Motyw jesienny
- (Powrócą żołnierze z pobojowisk)
- (Tu złote lipy tak pachną)
- ( Powrócę, Matko. Wezmę siekierę)
- (ani wiersz, ani proza)
- Wybór prozy
- I. Byliśmy w Oświęcimiu
- II. Pożegnanie Marią
- III. Kamienny swiat
- IV. Inne opowiadania
- V. Proza 1948-1951
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)
Wyp. nr 38
ul. Konarskiego Stanisława 6
Sygnatura: LEKTURA: 821-3 pol.
Numer inw.: 29735
Pozycja wypożyczona
Wypożyczona przez: 640915
do dnia: 2024-05-23
schowekrezerwuj
Notka biograficzna:
Borowski, Tadeusz
Urodził się w Żytomierzu jako drugi syn Stanisława i Teofili Borowskich. W 1926 ojciec został aresztowany i wywieziony do rosyjskiej Karelii z powodu dawnej przynależności do Polskiej Organizacji Wojskowej POW. Cztery lata później matka podzieliła losy męża, została wywieziona na Syberię nad rzekę Jenisej. Dwaj mali chłopcy pozostali sami. Starszy – Juliusz – trafił do internatu, młodszy Tadeusz dostał się pod opiekę ciotki.
W 1932 roku Stanisław Borowski został wymieniony za więzionych w Polsce komunistów i znalazł się w Polsce. Dwaj chłopcy: czternastoletni wtedy [>>] Juliusz i dziesięcioletni Tadeusz wyruszyli w samodzielną podróż z Żytomierza przez Koziatyn, Kijów do Moskwy, skąd, zaopatrzeni w oficjalne papiery Czerwonego Krzyża, jechali dalej, do Polski. Prawie nieznany ojciec oczekiwał na synów przy granicy, w Baranowiczach. Matka przybyła do Polski dwa lata później, czyli latem 1934 roku.
Rodzina Borowskich osiedliła się w Warszawie. Tadeusz w 1940 roku ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Czackiego na tajnych kompletach, co zostało opisane w opowiadaniu Matura na Targowej. Studiował polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, gdzie poznał swoją przyszłą żonę, Marię Rundo wiele scen z tego okresu zostało włączonych do utworów opublikowanych po wojnie: opowiadania Pożegnania z Marią i szkicu Profesorowie i studenci. Pracował w prywatnej firmie budowlanej i współpracował z miesięcznikiem „Droga” ukazującym się w stolicy.
Zadebiutował tomikiem Gdziekolwiek ziemia, wykonanym własnoręcznie techniką powielaczową w 1942 r. W wykonaniu tomiku pomagał mu przyjaciel Piotr Słonimski. W 1943 Borowski został aresztowany w „kotle” i uwięziony na Pawiaku. Potem został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Otrzymał numer obozowy 119198. Kontynuował tam twórczość literacką, pisząc m.in. wiersze, piosenki i kolędy, a także listy do narzeczonej Marii, która również znajdowała się w oświęcimskim obozie. Obozowa rzeczywistość została opisana w opowiadaniu U nas, w Auschwitzu..., którego podstawą były wspomniane już listy do Marii Rundo. W sierpniu 1944 roku przewieziono go wraz z innymi więźniami do obozu w Dautmergen, filii obozu koncentracyjnego Natzweiler-Struthof, a potem do Dachau. 1 maja 1945 r. więźniowie zostali wyzwoleni przez armię amerykańską. Następnie został przeniesiony do obozu dla dipisów, w którym pozostawał do września 1945.
Po wojnie przebywał w Monachium. W maju 1946 roku wrócił do kraju. Współpracował z wieloma pismami. Był w awangardzie młodych bezkompromisowych twórców był zaliczany do grupy „Pryszczatych”, wychwalających nowy ustrój. W tym czasie stał na czele sekcji literackiej Klubu Młodych Artystów i Naukowców. Brał udział w Kongresie w Obronie Pokoju we Wrocławiu w 1948 r., jako wicedyrektor biura prasowego i redaktor gazety kongresowej. Cztery lata po powrocie do Polski, jego twórczość zaowocowała Państwową Nagrodą Artystyczną.
W 1948 wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej PZPR.
W okresie od czerwca 1949 do marca 1950 przebywał w Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie. Oficjalnie jako referent kulturalny, nieoficjalnie jako współpracownik wywiadu wojskowego.
26 czerwca 1951 urodziła mu się córka Małgorzata. Jeszcze 1 lipca Borowski odwiedził żonę w szpitalu, a dzień później trafił z objawami zatrucia do szpitala. Był w stanie zamroczenia gazem i środkami nasennymi. Zmarł 3 lipca 1951, przeżywszy zaledwie 29 lat. Przyczyną śmierci było najprawdopodobniej samobójstwo. W spekulacjach na temat przyczyn tego kroku wymienia się z jednej strony rozczarowanie komunizmem w tym czasie został zmuszony do złożenia samokrytyki, w której dociekał, jak mogło w ogóle dojść do powstania opowiadań obozowych; zdaniem Agnieszki Szewczyk było to jego pierwsze, symboliczne samobójstwo i depresję z powodu własnej roli w jego propagowaniu, a z drugiej strony nieszczęśliwy romans, w który się uwikłał właśnie, gdy rodziło mu się dziecko. Śmierć Borowskiego była wstrząsem dla współczesnych mu ludzi pióra, porównywanym do samobójstwa Majakowskiego 21 lat wcześniej. Legenda uczyniła z niego pierwszą ofiarę własnej komunistycznej przeszłości.
Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwatera 24A-tuje-1. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródło: https://lubimyczytac.pl/autor/23839/tadeusz-borowski
Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki:
Dodaj komentarz do pozycji: