ur. 18 listopada 1918 w Stanisławowie, zm. 8 kwietnia 2008 w Warszawie – polski historyk, znawca masonerii, marksista-trockista.
rodził się w Stanisławowie. Od 1936 roku do wybuchu wojny studiował historię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie był uczniem Franciszka Bujaka oraz Romana Rosdolskiego.
Od 1936 roku członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, z którego został usunięty za trockizm. Jako członek trockistowskiej organizacji „bolszewików-leninistów”, został w 1939 roku aresztowany, skazany na 8 lat obozu pracy i dożywotnie zesłanie. Ponieważ [>>] był trockistą, nie objęła go amnestia z 1941 roku po układzie Sikorski-Majski. Po 1947 roku przebywał w Komijskiej SRR, do 1953 roku jako zesłaniec, po upadku Berii – jako wolny człowiek, jednak bez prawa do powrotu do Polski. W 1956 roku sąd we Lwowie unieważnił wyrok skazujący. Ludwik Hass wrócił do Polski już 15 stycznia 1957 roku i podjął pracę w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz wznowił na Uniwersytecie Warszawskim przerwane przez wojnę studia historyczne. W 1961 obronił pracę magisterską Polska Partia Socjalistyczna Lewica okres pierwszy do kwietnia 1929 r. napisaną pod kierunkiem Henryka Jabłońskiego.
Był członkiem IV Międzynarodówki.
Już od 1957 roku bywał w Klubie Krzywego Koła, gdzie często zabierał głos. Wraz z Janem Wolskim i Janem Wyką tworzył grupę, której usunięcia z klubu domagały się władze w zamian za zgodę na dalsze istnienie klubu. Jako zagorzały przeciwnik liberalizmu, uwieczniony został wówczas w operze Janusza Szpotańskiego „Cisi i gęgacze”, w której wystąpił pod kryptonimem „Gęgacza-trockisty”.
W marcu 1965 roku został aresztowany pod zarzutem powiązań z organizacjami trockistowskimi oraz pomocy w pisaniu i rozpowszechnianiu Listu Otwartego Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego skierowanego do działaczy partyjnych i młodzieży Związku Młodzieży Socjalistycznej. W czasie procesu przyznał się do stawianych mu zarzutów, w styczniu 1966 roku skazano go na 3 lata więzienia, skąd został zwolniony przedterminowo w końcu sierpnia 1966. Po zwolnieniu z więzienia podjął systematyczną współpracę z SB, początkowo jako kontakt obywatelski, a następnie jako tajny współpracownik ps. „Woliński”.
Pomimo zwolnienia przez pewien czas uniemożliwiano mu powrót na studia doktoranckie w PAN, a do 1979 roku nie pozwalano podjąć pracy naukowej. W tym okresie Ludwik Hass utrzymywał się z honorariów za artykuły pisane pod pseudonimem do „Więzi” oraz za publikowane w „Kwartalniku Historycznym” rozprawki naukowe, które zgodnie z prawem mógł już publikować pod własnym nazwiskiem. Współpracował też z Pracownią Dziejów Klasy Robotniczej Instytutu Historii PAN. Dopiero w 1971 roku obronił pracę doktorską „Wybory warszawskie 1918–1926”, Warszawa 1972. W tym okresie zainteresował się historią masonerii, skorzystał więc ze stypendium paryskiej loży „Kopernik”, dzięki czemu w czasie paru kilkumiesięcznych pobytów w Paryżu mógł prowadzić badania masonologiczne.
W 1979 roku udało mu się uzyskać etat w Instytucie Historii PAN, zaś w styczniu 1980 roku uzyskał habilitację za książkę „Sekta farmazonii warszawskiej”, za którą zresztą otrzymał wiele nagród, m.in: Ministra Kultury i Sztuki, Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie i polskiego PEN Clubu. W 1986 roku, po trzyletnim procesie sprawa toczyła się od 1983 roku, udało mu się uzyskać tytuł profesora. W 1988 roku przeszedł na emeryturę. Autor haseł w Słowniku biograficznym działaczy polskiego ruchu robotniczego.
Współpracował w latach 80. z gazetami „Rzeczywistość” i „Argumenty” oraz najważniejszym periodykiem lewicy antykapitalistycznej po 1989 roku „Dalej! pismo socjalistyczne”, wydawanym przez Nurt Lewicy Rewolucyjnej. W III RP współtworzył partię Związek Komunistów Polskich „Proletariat”.
Członek honorowy „Universala Framasona Ligo” i laureat Złotego Pióra „Wolnomularza Polskiego” 2005.
Logowań na konto: 413287
