Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Bemowo

Krwawa Niedziela [Film]

Tyt. oryg.: "Bloody Sunday ".

Film jest fabularnym zapisem dramatycznych wydarzeń z 30 stycznia 1972 roku, kiedy z przedmieść Derry (zamieszkanego w większości przez katolików) w Irlandii Północnej wyruszył pokojowy marsz zorganizowany przez społeczny ruch Civil Rights. Protestujący zamierzali dotrzeć do centrum miasta, gdzie miał odbyć się wiec. Mimo starań organizatorów nie udało się uniknąć starć z brytyjskim wojskiem, w

których zginęło 14 osób. To wydarzenie, nazywane dziś Krwawą Niedzielą, stało się punktem zwrotnym w historii wielowiekowego konfliktu między Irlandczykami, którzy w większości są katolikami, a Brytyjczykami, wśród których przeważają protestanci. Po masakrze w Derry, Irlandia Północna stanęła w obliczu wybuchu wojny domowej. Wielu młodych ludzi wstąpiło w szeregi katolickiej organizacji terrorystycznej IRA i protestanckiej UVF, co rozkręciło spiralę przemocy trwającą już 30 lat. Co ciekawe, w mieście do tej pory nie ma zgody nawet w kwestii nazwy: protestanci używają określenia Londonderry (w uznaniu za pomoc finansową Londynu dla miasta), katolicy opowiadają się za staroceltycką nazwą Derry, oznaczającą mały dębowy las. Najważniejszymi postaciami filmu są: Ivan Cooper (James Nesbitt), jeden z liderów ruchu Civil Rights i członek parlamentu Irlandii Północnej. Ivan Cooper jest jedną z zapomnianych postaci ruchu. Po masakrze 30 stycznia nigdy już nie wziął udziału w żadnym marszu. Historia Ivana Coopera to historia idealistycznego polityka, który robi wszystko co może, by doprowadzić do pokoju. Gerry Donaghy, siedemnastolatek z Bogside, który po sześciu miesiącach został właśnie wypuszczony z więzienia za rzucanie kamieniami i udział w demonstracjach. Gerry był członkiem grupy aktywistów, którzy sprzeciwiali się obecności brytyjskiej władzy w mieście. Brytyjska armia mówiła o nich `Derry Young Hooligans`. Gerry jest zakochany w dziewczynie wychowanej w protestanckiej rodzinie i postanawia nie wdawać się ponownie w konflikt. Chce się ustatkować i założyć rodzinę. Rolę Garrego zagrał szesnastoletni Declan Duddy, którego wuj był pierwszą śmiertelną ofiarą Krwawej Niedzieli w 1972 roku. Patrick MacLellan (Nicholas Farrell), dowódca 8. brygady brytyjskiej armii stacjonującej w Derry. Był odpowiedzialny za przeprowadzenie operacji opracowanej przez jego zwierzchnika generała Roberta Forda (Tim Piggot Smith). MacLellan miał poważne zastrzeżenia do planu generała, by do akcji powstrzymania maszerujących demonstrantów wykorzystać żołnierzy z oddziału spadochroniarzy z Belfastu, znanych ze swojej brutalności. Jednym z istotnych bohaterów Krwawej Niedzieli jest młody brytyjski żołnierz z oddziału spadochroniarzy. W tej roli wystąpił Mike Edwards, były żołnierz piechoty, instruktor sportowy i aktor. (Opis pochodzi ze strony www.filmydvd.pl)

Zobacz pełny opis

Odpowiedzialność:

reż., scen. Paul Greengrass.

Seria:

Klub Koneserów

Hasła:

Film fabularny
Dokumenty audiowizualne

Adres wydawniczy:

Warszawa : Best Film, 2003, p. 2001.

Gatunek:

Dramat. Historyczny.

Nośnik:

Jednostronna płyta DVD.
Ilość płyt: 1
Czas odtwarzania: 107 min.

Obraz:

16:9.

Uwagi:

"Krwawa Niedziela" to film o walce o pokój, nakręcony w surowym, realistycznym stylu. Rozgrywa się na ulicach, wśród demonstrujących tłumów, w prywatnych mieszkaniach, w wojskowych punktach dowodzenia, komisariatach i w ciasnych zaułkach na przedmieściach. Bohaterami opowieści są działacze ruchu Civil Rights, młodzi buntownicy, generałowie a także zwykli żołnierze. Chociaż czas akcji obejmuje zaledwie jeden dzień, film ma prawdziwie epicki rozmach. Nie jest tylko zapisem zdarzeń, pokazuje wszystkie strony i odcienie problemu, oraz całą paletę ludzkich zachowań i emocji. "Krwawa Niedziela" pokazuje konfrontację potężnej armii ze zbuntowanym miastem. Do podobnych sytuacji dochodziło już w XVII wieku, gdy protestanci wierni Wilhelmowi II Orańskiemu trwali w obleganym przez katolicką armię Derry. Z kolei w 1969 roku katolicy z Bogside bronili się przed oblegającą ich paramilitarną protestancką bojówką, która próbowała wyrzucić ich z miasta. Jednocześnie Krwawa Niedziela to ponadczasowa i uniwersalna historia, której echa można usłyszeć na całym świecie, w każdym czasie - począwszy od legendarnego oblężenia Troi do konfliktu arabsko-izraelskiego. RUCH CIVIL RIGHTS I KRWAWA NIEDZIELA - TŁO KONFLIKTU Idea ruchu Civil Rights narodziła się w 1968 roku i była bezpośrednią reakcją na śmierć małego dziecka w Springtime Camp niedaleko Derry. Springtime to dawna amerykańska baza wojskowa, w której ludzie żyli w skandalicznych warunkach sanitarnych. 5 października miał rozpocząć się pierwszy marsz. Jednak tego dnia główni organizatorzy z Ivanem Cooperem zostali aresztowani przez policję, która chciała zastraszyć organizatorów i nie dopuścić do protestu. Wypuszczony po paru godzinach z aresztu Cooper oświadczył jednak, że marsz się odbędzie. Demonstranci dotarli do centrum miasta, gdzie przed siedzibą władz odbył się wiec. Następnego dnia w Derry zjawili się dziennikarze ze wszystkich niemal gazet i stacji telewizyjnych w Wielkiej Brytanii. Organizatorzy marszu z 5 października postanowili powołać do życia społeczny ruch Civil Rights, który miał organizować kolejne marsze i protesty. Dla Ivana Coopera wzorem i autorytetem byli Martin Luther King i Ghandi. Od nich Cooper zaczerpnął ideę pokojowych marszy i tzw. biernego oporu, czyli odrzucenia przemocy. W kolejnych marszach uczestnicy domagali się przede wszystkim pracy oraz poprawienia sytuacji mieszkaniowej. Chociaż katolicy stanowili większość wśród członków ruchu, postulaty w takim samym stopniu dotyczyły protestantów, którzy również brali udział w marszach. Niestety unioniści (radykalni protestanci) postanowili wydać wojnę ruchowi, inicjując agresywną kampanię oszczerstw. Twierdzili, że marsze organizują komuniści i terroryści z IRA, a protestantów zaangażowanych w działalność nazwano zdrajcami. Dlatego wielu z nich odeszło. Wśród postulatów wysuwanych przez protestujących był jeden szczególnie istotny dla katolików z Derry. Domagali się oni sprawiedliwego podziału głosów. W 1968 roku 2/3 Derry stanowili katolicy, którzy w radzie miasta mieli 8 przedstawicieli, natomiast protestanci 12. By zamanifestować swoje niezadowolenie z powodu tej rażącej dysproporcji, 19 października 1968 roku zorganizowano demonstrację, w której uczestniczyło około 8000 osób. Członkowie Civil Rights domagali się również uchylenia tzw. Special Power Acts - specjalnych uprawnień, które pozwalały policji wejść do każdego domu, każdego aresztować i internować bez sądu. Właśnie na 30 stycznia 1972 roku zaplanowano kolejny marsz przeciwko temu prawu. Ludzie mieli wyruszyć z katolickich przedmieść Derry, a dokładnie spod Bishop`s Field w Creggan i przejść do siedziby lokalnej władzy w centrum miasta, gdzie zamierzano zwołać wiec. Rząd Irlandii Północnej, podporządkowany władzom w Londynie oraz rząd Wielkiej Brytanii, postanowiły nie dopuścić do marszu. Dowódca wojsk lądowych w Irlandii Północnej, generał Robert Ford nakazał Patrickowi MacLellanowi, dowódcy 8 brygady, by do zatrzymania marszu i aresztowania demonstrantów użył żołnierzy z batalionu spadochronowego z Belfastu. Cieszące się złą sławą wojsko do tej pory nie pojawiało się na ulicach Derry. Decyzja ta była jedną z przyczyn tragedii. Do członków ruchu docierały pogłoski o wzmożonej działalności IRA w Derry. Obawialiśmy się, że IRA będzie chciała w jakiś sposób zamanifestować swoją obecność w trakcie marszu - opowiada Ivan Cooper i dodaje: - Byliśmy absolutnie zdeterminowani, by do tego nie dopuścić. Jak wszystkie marsze organizowane przez ruch Praw Obywatelskich, ten też miał być marszem pokojowym. Dopiero kiedy przedstawiciele IRA zapewnili Ivana Coopera, że organizacja nie weźmie udziału w marszu i powstrzyma się od jakichkolwiek prowokacji, została podjęta ostateczna decyzja. By uniknąć sytuacji, w których mogło dojść do konfrontacji z policją czy wojskiem, trasę marszu poprowadzono z dala od "Barrier 14" - miejsca, gdzie rozlokowani byli brytyjscy spadochroniarze. Niestety w pewnym momencie kilkudziesięciu młodych ludzi odłączyło się od demonstrantów i skierowało w stronę "Barrier 14". Zaczęli rzucać kamieniami i wyzywać żołnierzy - wspomina Cooper. - Pobiegłem do nich, by ich zatrzymać i zmusić do powrotu. Prawie mi się udało... Dochodzenie w sprawie wydarzeń z 30 stycznia 1972 roku, prowadzone pod przewodnictwem lorda Widgera, zakończyło się stwierdzeniem, że masakra została sprowokowana przez protestujących, którzy byli uzbrojeni i strzelali do żołnierzy. Dopiero niedawno okazało się, że to nieprawda...

Obsada:

James Nesbitt (Ivan Cooper)
Tim Pigott-Smith (Major General Robert Ford)
Nicholas Farrell (Patrick Maclellan)
Gerard McSorley (Lagan)
Kathy Keira Clarke (Frances)
Allan Gildea (Kevin McCorry)
Gerard Crossan (Eamonn McCann)
Mary Moulds (Bernadette Devlin)

Adnotacja:

Dramat. Historyczny.

Twórcy:

Muzyka: Dominic Muldowney.

Przeznaczenie:

Film od lat 16.