Thorstein Veblen ur. 30 lipca 1857 w Cato, zm. 3 sierpnia 1929 w Menlo Park – ekonomista i socjolog amerykański pochodzenia norweskiego.
W 1891 objął stanowisko wykładowcy ekonomii na Uniwersytecie Chicagowskim. Sławę i uznanie oraz ostre ataki polemistów przyniosła wydana w 1899 Teoria klasy próżniaczej The Theory of the Leisure Class, podstawowe dzieło instytucjonalizmu. Doktryna ekonomiczna Veblena została następnie wyłożona szerzej w Teorii przedsiębiorstwa The Theory of Business Enterprise, 1904.
W późniejszych latach Veblen wykładał na Uniwersytecie Stanforda 1906–1909 [>>] i Uniwersytecie Missouri 1911–1918. W czasie I wojny światowej na krótko zatrudnił się w administracji do spraw wyżywienia. W latach 1918–1926 wykładał także w nowo założonej New School for Social Research.
W tym okresie ukazały się kolejne prace Veblena: Instynkt dobrej roboty The Instinct of Workmanship, 1914, Imperialne Niemcy i rewolucja przemysłowa Imperial Germany the Industrial Revolution, 1915 oraz Własność wyobcowana i działalność przedsiębiorcza w ostatnim okresie: przypadek Ameryki Absentee Ownership Business Enterprise in Recent Times: The Case of America, 1923.
Veblen wyróżnił 4 stadia rozwoju kulturowego człowieka: erę dzikości, erę barbarzyństwa, stadium quasi-pokojowego rozwoju wytwórczości oraz fazę pokojowej organizacji wytwórczości. Twierdził, że klasa próżniacza jest najlepiej widoczna w najwyższych stadiach ery barbarzyństwa. Jej cechą charakterystyczną jest bezproduktywność oraz próżnowanie na pokaz bezproduktywne spędzanie czasu, świadczące o finansowych możliwościach danego człowieka. Zdaniem Veblena klasa próżniacza, dzięki swojej liczebności, kształtuje i podtrzymuje nawyki w kwestii dobrego smaku i estetyki. Dzielił on zawody na pieniężne utrwalające cechy łupieżczego ducha, nieekonomiczne i produkcyjne.
Veblen podjął się również pierwszej próby zdefiniowania „czasu wolnego”. Czas wolny oznaczał dla niego całość czasu poza czasem pracy, który decyduje o społecznym usytuowaniu jednostki i o jej przynależności do określonej klasy społecznej.