Biblioteka Publiczna

w Dzielnicy BEMOWO m.st. Warszawy

multimedia
bookbook

Angelus [Film]




Ociepka i jego uczniowie - prości, niewykształceni górnicy - poszukują "kamienia filozoficznego", dążą do duchowej doskonałości, która pozwoli im przeniknąć Zasadę i Sens świata i Boga, dotrzeć do tajemnicy Bytu. W ich działaniach nakładają się na siebie elementy okultyzmu, alchemii i teozofii z archaicznymi, magicznymi wierzeniami śląskimi, co daje fantastyczną, urzekającą bogactwem

wyobraźni całość. Na znak Hohmana, Ociepka - dotąd nie mający żadnych związków ze sztuką - zaczyna malować. W ten sposób "naucza": tworzy moralizatorskie wizje, których tematyka i kształt plastyczny wpływają wprost z ezoterycznych traktatów i śląskiego świata magicznego. Po wojnie rozpoczyna się nowy i niemal nieprawdopodobny etap działania janowskiej gminy. W czasach stalinowskich grupa na nowo skupia się wokół Ociepki, a on sam reaktywuje się jako członek Loży Różokrzyżowców, przeniesionej do Kalifornii, skąd nadal napływa do Janowa okultystyczna literatura. W państwie stalinowskim niemożliwe jest otwarte uprawianie teozofii czy nauk hermetycznych, w dodatku - przez górników, "awangardę klasy robotniczej". Swoistym "kamuflażem", a jednocześnie jedyną drogą szerzenia okultystycznych prawd - staje się malarstwo. Prości górnicy, a jednocześnie: alchemicy i okultyści, usiłując jakoś pomieścić się w rygorach totalitarnego państwa - zakładają w Kopalnianym Domu Kultury... Koło Malarzy Nieprofesjonalnych, co spotyka się z poparciem, niczego nie podejrzewających, władz, właśnie lansujących "robotniczy folklor i sztukę proletariacką". "Proletariaccy artyści" z kopalni "Wieczorek" byli wyznawcami światopoglądu Różokrzyżowców. Wierzyli w istnienie świata astralnego i szczególne znaczenie Saturna, mającego bezpośredni wpływ na życie na Ziemi: bowiem to na Saturnie - jak mówią ezoteryczne traktaty - przebywają astralne ciała, dusze i istoty, a także - demony, uosabiające ludzkie dążenia i żądze. Właśnie swoiste saturnalne bestiarium staje się tematem obrazów Ociepki i jego uczniów. Przedstawiając kosmiczne bestie - malarze z Janowa nauczali, ostrzegali ludzi zagubionych w materialistycznej cywilizacji, przekazywali znaki "prawdziwej wiedzy" o tajemnicach Bytu i Boga. Ich obrazy miały wyraźny cel poznawczy i moralizatorski, a także - religijny (poza wszelkimi istniejącymi systemami). Gdy wreszcie istota i sens "proletariackiej sztuki" malarzy z Janowa zaczęły docierać do świadomości władz - usilnie próbowały one neutralizować to "ideologiczne zagrożenie" dla materializmu i marksizmu. Przedstawiano twórczość Ociepki i innych jako czysty folklor, naiwną fantastykę, a samych twórców jako prymitywnych prostaczków lub "fantazjujących" prawomyślnych robotników. Paradoksalnie - na ten czas przypada światowa sława Ociepki jako malarza (głośne wystawy w Europie i na świecie, portrety Gandhiego i de Gaulle`a itd.), a potem - podobny los Sówki. Wspólne działanie gminy janowskiej ustaje w momencie ożenku Ociepki (Różokrzyżowcy wierzyli, iż ostateczne wtajemniczenie może osiągnąć jedynie mężczyzna niewinny seksualnie - powodowało to wiele dramatycznych, a niekiedy komicznych powikłań w ich życiu...) Uczniowie jednak malowali i nauczali nadal - niektórzy aż do dziś! Zaś sam Ociepka jest przez polskich okultystów nadal uważany za Mistrza (znamienne są dzieje jego obrazów, w tajemniczych okolicznościach "ginących" z muzeum i galerii oraz albumów, "na pniu" wykupywanych przez adeptów alchemii i okultyzmu). (Opis pochodzi ze strony www.filmydvd.pl)

Zobacz pełny opis
Odpowiedzialność:reż. Lech Majewski ; scen. Lech Majewski, Bronisław Maj, Ireneusz Siwiński.
Seria:SPInka
Hasła:Film fabularny
Dokumenty audiowizualne
Adres wydawniczy:Warszawa : Spi International Polska, 2001.
Gatunek:Komedia.
Czas odtwarzania:106 min.
Obraz:4:3.
Uwagi:Fenomen janowskiej gminy okultystycznej - świadomie w PRL fałszowany - zaistniał w powszechnej świadomości jedynie dzięki jednemu aspektowi: malarstwu członków gminy, które w kilku przypadkach (Teofil Ociepka, Erwin Sówka) osiągnęło - w kategorii malarstwa naiwnego - światowy sukces. Twórczość owa przesłoniła to, co było jej przyczyną i źródłem: hermetyczne nauki i praktyki alchemiczne oraz teozofię janowskich okultystów. Historia, którą opowiada film wydaje się tak fantastyczna i nieprawdopodobna, że niezbędne jest tu przypomnienie faktów, które ją zainspirowały. W latach 20. okręg janowski, jak niemal cały Śląsk, był szczególną enklawą kulturową. Rodzimi mieszkańcy, odcięci zarówno od polskiego pnia, jak i od niemieckiej elity, tworzyli odrębną, zamkniętą formację kulturową, w której przechowały się tradycje, wręcz archaiczne wierzenia, obyczaje i rytuały; wszechobecna była magia, powszechna - wiara w realne istnienie najrozmaitszych "stworków". Silne było też zainteresowanie parapsychologią i naukami hermetycznymi.
Obsada:Jan Siodlaczek (Teofil)
Jacenty Jędrusik (Helmut)
Grzegorz Stasiak (Ewald)
Andrzej Mastalerz (Oswald)
Andrzej Skupiński (Eryk)
Marian Makula (Walter)
Tadeusz Pławecki (Mistrz)
Paweł Stajnert (Rudolf)
Małgorzata Madejowska (Sójczyna)
Adam Bauman (Towarzysz KW)
Adnotacja:Komedia.
Przeznaczenie:
Film od lat 16.
Dźwięk:Dolby Digital 2.0.
Dialogi: polskie
Powiązane zestawienia:Filmy polskie
Skocz do:Dodaj recenzje, komentarz

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Czyt. nr 17
ul. Powstańców Śląskich 17

Sygnatura: MAGAZYN: F.7630
Numer inw.: 7630
Dostępność: można wypożyczyć na 7 dni

schowekzamów

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.