Aktor - książka, o której Wojciech Pszoniak myślał i którą pisał przez całe życie. Prywatna historia aktora i aktorstwa stworzona ze świadomych, niekiedy bardzo ryzykownych, odważnych zawodowych decyzji; z ról tak intensywnych i charakterystycznych, że nie sposób oddzielić ich od wykonawcy: z inspirujących i ważnych przyjaźni, bez których nie byłby możliwy wewnętrzny rozwój; z sukcesów i porażek, wpływających na kolejne, nierzadko przełomowe w życiu i karierze aktora zdarzenia.
Odpowiedzialność:
Wojciech Pszoniak w rozmowie z Michałem Komarem ; [tł. fr. z jęz. ang. Weronika Kosińska, z jęz. fr. Renata Niziołek].
Wojciech Zygmunt Pszoniak ur. 2 maja 1942 we Lwowie – polski aktor teatralny i filmowy, pedagog.
Przez Gustawa Holoubka, Tadeusza ?omnickiego i Zbigniewa Zapasiewicza został w 1990 uznany za jednego z trzech największych polskich aktorów dramatycznych po 1965 roku obok Piotra Fronczewskiego i Andrzeja Seweryna.
Wojciech Pszoniak pochodzi ze Lwowa, gdzie się urodził i spędził pierwsze dwa lata życia. Pod koniec II wojny światowej jego rodzina musiała wyjechać z tego miasta.
Dorastał w Gliwicach. W młodości grał na skrzypcach i klarnecie, w średniej szkole muzycznej w Bytomiu [>>] uczył się gry na oboju, udzielał się też w orkiestrze wojskowej. Występował w teatrach amatorskich i studenckich, a także w kabaretach w 1961 założył kabaret „Czerwona Żyrafa”.
W 1968 ukończył studia na PWST w Krakowie. Występował na scenach Starego Teatru w Krakowie oraz Teatru Narodowego w Warszawie i Teatru Powszechnego w Warszawie. W latach 1974-1980 był wykładowcą w warszawskiej PWST. W latach 70. występował także w kabarecie Pod Egidą. Od końca lat 70. grał w teatrach francuskich. W latach 80. wyjechał na stałe do Paryża. Od lat 90. grywa zarówno w przedstawieniach francuskich, jak i w polskich.
Wystąpił m.in. w przedstawieniach: Klątwa Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego 1970, Miłość i gniew Johna Osborne’a w reż. Zygmunta Hübnera 1973, Rewizor Nikołaja Gogola w reż. Jerzego Gruzy 1977, Siedem pięter Dino Buzattiego w reż. Andrzeja Barańskiego 1995, Śmieszny staruszek Tadeusza Różewicza w reż. Stanisława Różewicza 1997 oraz w wyreżyserowanym przez siebie Dożywociu Aleksandra Fredry 2001.
Na ekranie debiutował w bułgarskim serialu Proizszestwie na Cljapata ulica z 1965. W filmie polskim natomiast w 1970 Twarz anioła w reż. Zbigniewa Chmielewskiego. Wystąpił w kilkudziesięciu filmach polskich, francuskich i w produkcjach międzynarodowych. Zagrał m.in. tytułową rolę w Diable w reż. Andrzeja Żuławskiego 1972, rolę Mieszka I w Gnieździe w reż. Jana Rybkowskiego 1974, doktora Marglewskiego w Szpitalu przemienienia w reż. Edwarda Żebrowskiego 1978, Siedelmayera, dyrektora cyrku w Arii dla atlety w reż. Filipa Bajona 1979, Josełe w Austerii w reż. Jerzego Kawalerowicza 1982 oraz Kamińskiego w Strajku w reż. Volkera Schlöndorffa 2007.
Wystąpił także w filmach Andrzeja Wajdy: w roli Dziennikarza i Stańczyka w Weselu 1972, Moryca w Ziemi obiecanej 1974, Robespierre’a w Dantonie 1983 i tytułowej roli w Korczaku 1990.
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010 oraz przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku.
Wojciech Pszoniak mieszka na stałe we Francji, jednak podkreśla swoje przywiązanie do Polski.