System polityczny Unii Europejskiej
Tyt. oryg.: "The political system of the european union ".
Czego nauki polityczne uczą nas o Unii Europejskiej?Czego Unia Europejska uczy nas w dziedzinie nauk politycznych? Całościowa i nowatorska analiza organizacji i funkcjonowania Unii Europejskiej. Autor założył, że Unia Europejska to w pełni funkcjonujący systemem polityczny. Kładzie nacisk na funkcjonalny aspekt: analizuje role i możliwości poszczególnych uczestników, pokazuje zależności i powiązania pomiędzy
instytucjami, ich rolę i kompetencje, wskazuje na grę interesów w ramach Unii Europejskiej. I część poświęcona jest władzy wykonawczej, prawodawczej i sądowniczej, II część - obywatelom, opinii publicznej oraz wyborom i reprezentacji, III część - procesom politycznym właściwym Unii. Celem tej książki jest wyjaśnienie, jak obecnie działa UE. Do kogo ostatecznie należy władza wykonawcza? W jakich sytuacjach Parlament Europejski (PE) ma wpływ na proces legislacyjny? Czy Trybunał Sprawiedliwości jest poza kontrolą polityczną? Dlaczego niektórzy obywatele popierają istnienie instytucji centralnych, a inni są im przeciwni? Jaki wpływ na wybór polityk mają partie polityczne i wyniki głosowań wyborczych? Dlaczego niektóre grupy społeczne mają większy wpływ na agendę polityczną UE niż inne? Czy polityki kształtujące wspólny rynek mają charakter deregulacyjny, czy zachodzi zjawisko "reregulacji"? Kto traci, a kto zyskuje w procesie wydatków budżetowych? Jakie są polityczne konsekwencje integracji ekonomicznej i walutowej? Czy polityka UE rozszerza i chroni prawa i wolność obywateli? Wreszcie, w jakiej mierze instytucje centralne UE mogą mówić jednym głosem na arenie światowej?
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | Simon Hix ; przekł. Anna Komasa ; posł. do wyd. polskiego Monika Poboży. |
Seria: | Współczesna Europa |
Hasła: | Instytucje europejskie Prawo wspólnotowe europejskie |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010. |
Opis fizyczny: | 583 s. : il. ; 24 cm. |
Uwagi: | Bibliogr. s. [521]-573. Indeks. |
Powiązane zestawienia: | Prawo państwowe, systemy polityczne, konstytucje Unia Europejska |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- 1. Wstęp: System polityczny UE
- UE: system polityczny, ale nie państwo
- Działanie systemu politycznego UE
- Aktorzy, instytucje i wyniki procesu politycznego: podstawy współczesnych nauk politycznych
- Teorie integracji europejskiej i polityki UE
- Podział kompetencji politycznych w UE: "umowa konstytucyjna"
- Struktura książki
- CZĘŚĆ I. PODZIAŁ WŁADZ
- 2. Władza wykonawcza
- Teorie władzy wykonawczej, delegowanie i swoboda w korzystaniu z uprawnień
- Zakres władzy Rady UE i państw członkowskich
- Traktaty i reformy traktatów: zamierzona i niezamierzona delegacja władzy
- Rada Europejska: pierwszeństwo wpływu na politykę UE i "otwarta metoda koordynacji"
- Koordynacja procesu tworzenia polityki UE przez państwa członkowskie: "fuzja" i "europeizacja"
- Zakres władzy Komisji Europejskiej
- Gabinet polityczny: główna instytucja wykonawcza UE
- System administracyjny UE
- Instytucje regulacyjne: organizacje typu ąuango
- System komitologii: współdziałanie podwójnej egzekutywy
- Procedury w systemie komitologii
- Konflikt międzyinstytucjonalny w wyborze i działaniu procedur
- Demokratyczne mechanizmy kontroli egzekutywy UE
- Odpowiedzialność polityczna: wybór i wotum nieufności wobec Komisji
- Odpowiedzialność administracyjna: kontrola parlamentarna i transparencja
- Organizacja władzy wykonawczej w UE
- Zapotrzebowanie na rząd unijny: delegacja selektywna państw członkowskich
- Wkład rządu unijnego: preferencje Komisji, przedsiębiorczość i wpływy
- Podsumowanie: polityka podwójnej egzekutywy
- 3. Władza prawodawcza
- Teorie koalicji legislacyjnych i organizacji systemu władzy prawodawczej
- Ewolucja systemu legislacyjnego UE
- Polityka legislacyjna w Radzie
- Tworzenie agendy: prezydencja Rady, rady sektorowe i komitety
- Sposoby głosowania i sojusze polityczne w Radzie UE
- Polityka legislacyjna w Parlamencie Europejskim
- Zachowania członków PE: reelekcja i awanse w PE, polityka parlamentarna
- Tworzenie agendy: kierownictwo, frakcje polityczne i komisje parlamentarne
- Tworzenie koalicji
- Negocjacje prawodawcze pomiędzy Radą a PE
- Teoretyczne modele systemu dwuizbowego UE
- Empiryczny dowód władzy Parlamentu
- Podsumowanie: duża złożoność znanej polityki
- 4. Władza sądownicza
- Polityczne teorie konstytucji i sądów
- System prawny UE i Europejski Trybunał Sprawiedliwości
- Skład i działanie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
- Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
- Konstytucjonalizacja UE
- Bezpośrednia skuteczność: prawo UE jako prawo dla obywateli UE
- Nadrzędność: prawo UE jako prawo pierwszego rzędu?
- Integracja przez prawo i konstytucjonalizm ekonomiczny
- Cechy ąuasi-państwowe: zewnętrzna suwerenność i wewnętrzny przymus
- Kompetenz-Kompetenz: kontrola sądowa w konflikcie kompetencyjnym
- Przenikanie prawa unijnego do narodowych systemów prawnych
- Ilościowo: wykorzystanie orzeczeń ETS w trybie prejudycjalnym przez sądy krajowe
- Jakościowo: akceptacja systemu prawnego UE przez sądy krajowe
- Polityka sądownicza UE
- Formalizm prawny i kultura prawna
- Aktywizm Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
- Strategiczne działania sądów krajowych: delegacja władzy i rywalizacja sądów
- Interesy prywatne: inni uczestnicy w ETS
- Strategiczne działania rządów narodowych
- Podsumowanie: niepewny los czy rodząca się równowaga?
- CZĘŚĆ II. POLITYKA
- 5. Opinia publiczna
- Teorie społecznych podstaw polityki
- Opinia publiczna wobec UE: koniec konsensu permisywnego
- Integracja słabsza czy mocniejsza: dobra czy zła Europa?
- Podziały narodowe
- Konflikty ponadnarodowe: interesy grup społecznych
- Inne podziały ponadnarodowe: wiek, wykształcenie, płeć, religia, elitarność, egalitaryzm
- Kierunek dla Europy: Europa prawicowa czy lewicowa?
- Powiązania wyborcze: łączenie dwóch wymiarów Unii
- Podsumowanie: UE jako społeczeństwo pluralistyczne
- 6. System demokratyczny, partie polityczne i wybory
- System demokratyczny: wybór partii, liderów partyjnych i polityki partyjnej
- "Deficyt demokracji"
- Partie polityczne: konkurencja międzypartyjna i organizacja partii
- Partie narodowe a wspólna Europa
- Partie polityczne na szczeblu europejskim
- Wybory: wybory do PE i referenda w UE
- Wybory do PE: rywalizacja na poziomie narodowym czy europejskim?
- Referenda dotyczące członkostwa w UE i reformy traktatów
- W kierunku bardziej demokratycznej Unii?
- Parlament większościowy i/lub z większym zakresem władzy
- Wybory Komisji: parlamentarne czy prezydencjalne?
- Podsumowanie: w kierunku bardziej demokratycznego rządu UE?
- 7. Reprezentacja interesów politycznych
- Teorie polityk prowadzonych przez grupy nacisku
- Lobbing na poziomie Europy: grupy nacisku i tworzenie polityki w UE
- Biznesowe grupy nacisku: firmy jako aktorzy polityczni
- Związki zawodowe, interesy publiczne i ruchy społeczne
- Interesy terytorialne: u źródeł wielopoziomowego systemu rządów
- Interesy narodowe i kartele w UE
- Proces reprezentacji interesów
- Przyczyny reprezentacji interesów: globalizacja i europeizacja
- Przyczyny większej dostępności UE: zapotrzebowanie na specjalistyczną wiedzę oraz negocjacje w procesie legislacyjnym
- Podsumowanie: zróżnicowane style reprezentacji interesów
- CZĘŚĆ III. KSZTAŁTOWANIE POLITYKI NA SZCZEBLU UE
- 8. Regulacja jednolitego rynku europejskiego
- Teorie regulacji
- Deregulacja przez integrację negatywną: jednolity rynek UE i polityka ochrony konkurencji
- Jednolity rynek
- Polityka ochrony konkurencji
- Nowe metody liberalizacji rynku: otwarta metoda koordynacji i proces Lamfalussy`ego
- Efekt polityki deregulacyjnej: liberalizacja i konkurencja regulacyjna
- Reregulacja przez integrację pozytywną: polityka ochrony środowiska i polityka społeczna
- Polityka ochrony środowiska
- Polityka społeczna
- System reregulacyjny UE: pomiędzy harmonizacją a woluntaryzmem
- Polityka regulacyjna UE
- Zapotrzebowanie na regulacje: negocjacje międzyrządowe
- Zapotrzebowanie na regulacje: prywatne grupy nacisku i europluralizm
- Podaż regulacji: przedsiębiorczość polityczna, pomysły polityczne i kształtowanie decyzji
- Ograniczenia instytucjonalne: przepisy legislacyjne i struktura polityczna
- Podsumowanie: neoliberalizm w zetknięciu z rynkiem społecznym
- 9. Wydatki budżetowe UE
- Teorie wydatków publicznych i redystrybucji
- Budżet Unii Europejskiej
- Dochody i system zasobów własnych
- Wydatki budżetowe
- Procedura uchwalania budżetu: "siła portfela"
- Wspólna polityka rolna
- Cele i działanie WPR
- Problemy z WPR
- Reforma WPR: w kierunku nowego rodzaju polityki (socjalnej)
- Tworzenie polityki rolnej: czy da się złamać żelazny trójkąt?
- Polityka spójności
- Działanie polityki spójności
- Efekt: polityka z niepewnymi konsekwencjami dla konwergencji
- Tworzenie polityki spójności: rola Komisji, rządów państw członkowskich i regionów
- Inne polityki wewnętrzne
- Badania i rozwój
- Infrastruktura
- Integracja społeczna i europejskie społeczeństwo obywatelskie
- Polityka budżetowa w UE
- Negocjacje międzyrządowe: kalkulacje narodowych kosztów i korzyści
- Interesy prywatne: rolnicy, regiony, naukowcy i euro-pork
- Przedsiębiorczość Komisji: promowanie rządów wielopoziomowych
- Zasady instytucjonalne: jednomyślność, większość kwalifikowana, ustalanie agendy politycznej i zasada zrównoważonego budżetu
- Podsumowanie: zbiór powiązanych transakcji społecznych
- 10. Unia gospodarcza i walutowa
- Ekonomia polityczna unii walutowej
- Powstanie UGW
- Raport Delorsa
- Traktat z Maastricht
- Kto się kwalifikuje? Naciąganie kryteriów konwergencji
- Rozwiązywanie innych problemów: łagodzenie niezadowolenia rządu francuskiego
- Unia gospodarcza i walutowa
- Racjonalność ekonomiczna: integracja gospodarcza i optymalny obszar walutowy
- Negocjacje międzypaństwowe: układ francusko-niemiecki
- Wpływ na agendę polityczną aktorów pozapaństwowych: Komisja i banki centralne
- Siła idei: konsens monetarystyczny
- Polityka gospodarcza i walutowa w UGW
- Niezależność EBC: budowanie wiarygodności i reputacji
- Ustalanie stóp procentowych przez EBC
- Cel inflacyjny: relacje pomiędzy EBC a Ecofin
- Krajowa polityka fiskalna: pakt stabilności i wzrostu
- Europejska polityka fiskalna: transfery budżetowe i harmonizacja podatkowa
- Elastyczność rynku pracy: mobilność kadr, reformy strukturalne i umowy płacowe
- Efekt zewnętrzny UGW
- Podsumowanie: potrzeba koordynacji polityki
- 11. Polityka wolności i bezpieczeństwa obywateli
- Teorie obywatelstwa i państwa
- Europejska polityka wolności i bezpieczeństwa obywateli
- Od swobodnego przepływu pracowników do "obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości"
- Swobodny przepływ osób
- Podstawowe prawa i wolności
- Polityka imigracyjna i azylowa
- Współpraca policyjna i sądowa
- Objaśnienie polityki wolności i bezpieczeństwa obywateli
- Presja zewnętrzna: wzrost migracji i przestępstw w skali międzynarodowej
- Interesy rządów: od high politics do porażki regulacyjnej i żądań wyborców
- Strategie biurokratów: strefy wpływów i paradygmat kontroli
- Przedsiębiorczość ponadnarodowa: wiarygodność i odpowiedzialność
- Podsumowanie: zrąb państwa paneuropejskiego
- 12. Polityka zagraniczna
- Teorie stosunków międzynarodowych i ekonomii politycznej
- Zewnętrzna polityka gospodarcza: wolny handel, nie "forteca Europa"
- Struktura handlu UE
- Wspólna polityka handlowa
- Wielostronne umowy handlowe: GATT i WTO
- Dwustronne preferencyjne umowy handlowe
- Polityka rozwojowa: pomoc i handel we "wszystkim oprócz broni"
- Zewnętrzne stosunki polityczne: w kierunku unijnej polityki zagranicznej
- Rozwój współpracy i wspólne podejmowanie decyzji w polityce zagranicznej
- Sukcesy i porażki polityki: rozbieżność pomiędzy możliwościami a oczekiwaniami
- Polityka zagraniczna UE
- Globalna (współ) zależność gospodarcza i geopolityczna
- Cele i priorytety twardej polityki bezpieczeństwa narodowego
- Narodowe interesy gospodarcze: rządy państw członkowskich i firmy międzynarodowe
- Reguły instytucjonalne: procedury podejmowania decyzji i ustalanie agendy przez Komisję
- Podsumowanie: "miękkie mocarstwo"?
- 13. Podsumowanie: refleksje na temat Unii Europejskiej
- Czego dyscyplina nauk politycznych uczy nas na temat UE
- Władze UE, polityka i kształtowanie decyzji politycznych na szczeblu UE
- Związki pomiędzy instytucjami sprawującymi władzę, polityką i procesem jej kształtowania w UE
- Czego UE uczy nas w dziedzinie nauk politycznych
- Posłowie do wydania polskiego (Monika Poboży)
- Załącznik: Procedury podejmowania decyzji w Unii Europejskiej
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)