Biblioteka Publiczna

Listy moralne do Lucyliusza

Tyt. oryg.: "Epistulae morales ad Lucilium ".

Autor: Seneca, Lucius Annaeus

   Notka biograficzna  

Lucjusz Anneusz Seneka doświadczył najwyższych zaszczytów i największych upokorzeń. Uczony Hiszpan, obdarzony niezwykłym talentem pisarskim i zniewalającym urokiem, sławny, bogaty, otoczony uznaniem obywatel Imperium Romanum - w wyniku szczególnego układu sił politycznych został wygnany na barbarzyńską wówczas Korsykę. Po powrocie Fortuna znów mu sprzyja, choć bywa przewrotna: zostaje nauczycielem i doradcą

Nerona ze wszystkimi tego konsekwencjami. Także tą ostateczną - oskarżenie o udział w spisku przeciw Neronowi zmusza go do samobójstwa.

Życie bogate w tak różnorodne doświadczenia nauczyło Senekę nieufności, przez co daleki był od czarno-białych sądów i wszelkich schematów. Słynne Listy do Lucyliusza są tego wyrazem. Jednocześnie, wręcz paradoksalnie, ukazują przeciwne dążenie Seneki: w chaosie prawd, nastrojów, idei chce odnaleźć proste zasady. Dlatego jego ideał mędrca jest zaskakująco surowy.

Pięknie napisane Listy moralne do Lucyliusza są nie tylko świadectwem epoki, manifestem sceptycyzmu, zbiorem klasycznych filozoficznych pytań i odpowiedzi. Przede wszystkim są zapisem dramatycznego poszukiwania tego, co ważne i słuszne. Poruszony lekturą czytelnik czuje niemal namacalnie, jak w wybitnym umyśle tego wielkiego filozofa toczy się trudny, pełen meandrów proces myślenia i rozumienia tego najbardziej skomplikowanego ze światów.

Zastanów się więc, czy nie byłoby pożyteczne zalecenie następujące: żyj z ludźmi tak, jakby widział to Bóg; rozmawiaj z Bogiem tak, jakby słuchali tego ludzie.

Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):

(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)

Seneca, Lucius Annaeus

Urodzony ok. 3 roku n.e. zmarł w 65 r. n.e. Gdy został podejrzany o udział w spisku Pizona, podciął sobie żyły. Widział wiele przewrotów, zabicie Messaliny żony Klaudiusza, przez którą został zesłany na Korsykę, zabicie Klaudiusza przez jego druga żonę Agrypinę, która następnie została zabita przez Nerona swojego syna. Dziesięć traktatów moralnych S. w 12 księgach, nam w rękopisie Ambrozjańskim nosi tytuł: Dialogi. Do zbioru tego wchodzą trzy z: Ad Marciam, Ad Polybium i Ad Helviam Filozofia występuje w tych utworach w roli potieszycielki, która może ukoić rozpacz [>>] człowieka po stracie kogoś bliskiego. Obok tych pism pocieszających znalazły się w zbiorze dialogów pisma: De providentia O opatrzności, De constantia sapientis Ostalości mędrca, De ira O gniewie, w 3 ks., De vita beata O życiu szczęśliwym, De otio O bezczynności, De tranquittitate animi O spokoju ducha i De brevitate vitae O krótkości życia. Główne dzieło filozoficzne S., Listy moralne do Lucyliusza Epistolae morales ad Lucillium, jest zbiorem 124 listów ujętych w 20 ksiąg zbiór ten był pierwotnie obszerniejszy, skoro A. Gel-lius, XII 2, 3, wspomina o ks. 22, z której nie pozostał żaden ślad. Również Lucyliuszowi dedykował S. swe dzieło przyrodnicze pt.: Naturalium ąuaestionum libri VII. Z pism filozoficznych S. zachowały się poza tym Traktat o łagodności De clementia libri II i O dobroczynności De beneficiis libri VII. W młodości pisał S. rozprawy etnograficzne, geograficzne i przyrodnicze De situ Indiae, De situ et sacris Aegyptio-rum, De motu terrarum, De lapidum natura i De piscium natura. Rozprawy te pochłonął czas, tak jak wiele dzieł etycznych, wśród których było sporo interesujących pozycji np. Moralis philosophiae libri, De officiis, De immatura morte, De superstitione, De matrimonio, Quomodo amicitia continenda sit. Zaginęły również mowy S., a z jego utworów poetyckich zachowała się tylko pewna ilość epigramów oraz dziewięć tragedyj: Hercules Furens, Troades,Phoenissae, Medea,Phaedra, Oedipus, Agamemnon, Thyestes i Hercules Oetaeus. S. uprawiał działalność moralizatorską, ale nie na wzór cynicki, tzn. nie przez bezpośrednie oddziaływanie na masy ludzi. Nie chcąc się zbliżać do tłumu, wolał objąć kierownictwo duchowe nad gronem dobranych uczniów, chociaż zdawał sobie sprawę, iż jest to droga trudniejsza. Metoda, którą się posługiwał, wymagała giętkości i wielu akomodacji. Głosił za Cyceronem, że prawda nie jest jedna, że należy ją ukazywać z różnych stron; dzięki temu spotęguje się jej atrakcyjność i wzmocni jej siłę przekonującą. S. był stoikiem i roztrząsał zagadnienia stoickie; jednakże sposób ich wykładu był jego własny. Słownik Filozofów t. 1, Warszawa 1966, s. 423, artykuł Kazimierza Leśniaka.

Źródło: https://lubimyczytac.pl/autor/37022/lucius-annaeus-seneca-seneka

---

Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki: