

Albo-albo. T. 2
Tyt. oryg.: "Enten-eller ".
W tomie pierwszym Albo - albo Soren Kierkegaard przyglądał się życiu estetycznemu, w którym artysta (artysta w szerokim sensie, np. uwodziciel) bawi się samym faktem, że może coś przedsięwziąć, bawi się kreacją, wolnością i możliwościami. I osiąga sukces.
Czym jednak jest ten sukces? Tom drugi Albo - albo (znów zmieniając wygląd sceny, bohaterów i styl narracji)
wprowadza zupełnie inną perspektywę. Wchodzimy na nowe piętro myślenia o życiu, z którego działania uwodziciela, estety i obserwatora, unikającego zaangażowania, zdają się tragiczną dziecinadą. Barwność grzechu, tajemniczość, którą postaci te cenią w sobie i innych, wszelkie ekscytujące elementy jawią się jako "głupstewka". Gdy stoimy sami przed sobą, nic nam z naszej zagadkowości, która po prostu znika.
Tom drugi wprowadza nas w stadium etyczne, dowodząc wyższości małżeństwa nad uwodzeniem. Nie chodzi bynajmniej o jakieś ascetyczne praktyki, mistycyzm i spektakularne ofiarowanie się Bogu. To byłby nadal estetyzm, a ponadto obojętność - czy to obojętność artysty zapatrzonego w sztukę, talent i to, co interesujące, czy mistyka zapatrzonego w Boga, własną doskonałość i to, co wzniosłe. Prawdziwy rycerz wiary, szczególna postać tego stadium, może być księgowym, królem lub kelnerką. Każdy może być człowiekiem niezwykłym, robiąc to, co do niego należy.
Więc czego się boisz? Przecież Twoim zadaniem nie jest zrodzenie innego człowieka, masz przecież porodzić jedynie samego siebie. Wiem, rzecz jasna, że poród ten jest tak trudny i poważny, że wstrząsa całą duszą; uświadomić sobie swoje wieczne znaczenie to tak doniosła chwila, w porównaniu z którą nie może być donioślejszej na świecie.
Odpowiedzialność: | Soren Kierkegaard ; przeł. Karol Toeplitz ; wiersze przeł. Jarosław Iwaszkiewicz. |
Seria: | Biblioteka Gazety Wyborczej. Wielcy Filozofowie : 20 |
Hasła: | Egzystencjalizm Estetyka - 19 w. Etyka - 19 w. Małżeństwo - filozofia - 19 w. |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN : we współpr. z Agorą, cop. 2010. |
Opis fizyczny: | 439, [1] s. ; 21 cm. |
Powiązane zestawienia: | |
Skocz do: | Inne pozycje tego autora w zbiorach biblioteki |
Dodaj recenzje, komentarz | |
Inne pozycje z serii |
Pozycja została zakupiona.
Notka biograficzna:

Kierkegaard, Soren
Urodził się 5 V 1813 w Kopenhadze. Dziedzictwo myślowe Kierkegaarda uznano współcześnie za najważniejsze źródło XX-wiecznego egzystencjalizmu. Kierkegaard spędził życie i odbył studia uniwersyteckie w Kopenhadze poza kilkumiesięcznym pobytem w Berlinie 1841, gdzie słuchał wykładów F.W.J. Schellinga. Studiował filozofię i teologię, przygotowując się do pełnienia urzędu pastora w Kościele ewangelickim, do czego jednak nie doszło. Życie Kierkegaarda, jak zresztą jego myślenie filozoficzne, pozostawało pod widocznym wpływem kilkuletniej miłości zakończonej rozstaniem, [>>]
Dodaj komentarz do pozycji:
Serie (cykl) Wielcy Filozofowie - Biblioteka Gazety Wyborczej można czytać w dowolnym porządku:
![]() | Tom 1 Zachęta do filozofii ; FizykaArystoteles urodził się, pracował i umarł. Tak inny wielki filozof, Martin Heidegger, streścił życie tego myśliciela i naukowca, zwanego także Stagirytą (od miejsca urodzenia, Stagiry), albo po prostu Filozofem (z gr. phileo - kochać, sophos - mądrość) z racji jego najwyższej filozoficznej rangi.Uczeń Platona i członek jego [...] |
![]() | Tom 2 Etyka wielka ; PoetykaEtyka wielka podejmuje zagadnienia powtarzające się w greckiej refleksji nad ludzkim działaniem i życiem, a dziś wracające także w dyskursie popularnym oraz psychologicznym: czym jest szczęście, przyjaźń, umiar, nadmiar, niedostatek, rozróżnianie dobra i zła. Filozof zastanawia się, jak kierować namiętnościami i pragnieniami, [...] |
![]() | Tom 3 Uczta ; Polityk ; Sofista ; EutyfronPlaton jest chyba najsłynniejszym filozofem w dziejach. Pochodzący ze znakomitej rodziny, starannie wychowany i wykształcony, obeznany ze światem dzięki podróżom - ten złoty grecki młodzieniec związał się z enfant terrible ateńskiej agory, brzydkim, złośliwym i mądrym Sokratesem. Po wykonaniu na nim wyroku śmierci, który [...] |
![]() | Tom 5 Rozmowy tuskulańskie ; O przyjaźni ; O starości ; O wróżbiarstwieCyceron, jak przystało na dobrze urodzonego i wykształconego Rzymianina, poświęcał się chętnie sprawom publicznym. Uczony w prawie i filozofii, obejmował kolejne urzędy i podejmował się coraz to nowych zadań. Był obrońcą sądowym, senatorem, edylem, pretorem i konsulem, spierał się często z władcami Rzymu i wykrył spisek [...] |
![]() | Tom 6 Listy moralne do LucyliuszaLucjusz Anneusz Seneka doświadczył najwyższych zaszczytów i największych upokorzeń. Uczony Hiszpan, obdarzony niezwykłym talentem pisarskim i zniewalającym urokiem, sławny, bogaty, otoczony uznaniem obywatel Imperium Romanum - w wyniku szczególnego układu sił politycznych został wygnany na barbarzyńską wówczas Korsykę. Po powrocie [...] |
![]() | Tom 7 Solilokwia ; O nieśmiertelności duszy ; O wielkości duszyŚw. Augustyn z Hippony to Ojciec i Doktor Kościoła katolickiego, zwany Doktorem Łaski. Skomplikowana droga życia tego świętego rodem z Afryki (z terenów dzisiejszej Algierii), jego gorący temperament, wrażliwość i emocjonalny charakter sprawiły, że uznawany jest za najciekawszą postać oficjalnego nurtu filozofii chrześcijańskiej. [...] |
![]() | Tom 8 Księga wiedzyAwicenna (Ibn Sina, Abu ?Ali al-Husayn Ibn Sina) musiał być nieprzeciętnie zdolny, skoro już w wieku osiemnastu lat zdążył opanować niemal całą ówczesną wiedzę i stać się wyśmienitym lekarzem. W jego tekstach można wręcz wyczuć rozczarowanie, że wszystko jest "niezbyt trudne", jak stwierdził, myśląc o medycynie. Niezależnie [...] |
![]() | Tom 9 Suma logicznaWilhelm Ockham to jedna z najbarwniejszych postaci średniowiecza. Wnikliwy i krytyczny teolog, logik z uniwersytetu w Oksfordzie, zbuntowany franciszkanin, zwolennik ascezy - w ferworze tzw. sporu o ubóstwo, ośmielił się oskarżyć o herezję samego papieża. Jego uniwersytecka kariera załamała się już wcześniej, gdy stał się obiektem [...] |
![]() | Tom 10 Medytacje o pierwszej filozofii ; Zarzuty uczonych mężów wraz z odpowiedziami autora. T. 1Kartezjusz, francuski filozof i uczony, jest ojcem nowożytnej refleksji, tradycyjnego europejskiego sposobu myślenia i krytycznego uprawiania nauki. Był niewiarygodnie wszechstronnym, pracowitym i aktywnym uczonym. Choć wiele lat żył w ukryciu i samotności, brał też udział w wojnie, zajmował się dosłownie każdą uprawianą wówczas [...] |
![]() | Tom 11 Medytacje o pierwszej filozofii ; Zarzuty uczonych mężów wraz z odpowiedziami autora ; Rozmowa z Burmanem. T. 2Medytacje to w twórczości Kartezjusza tekst najważniejszy, a także jeden z podstawowych w filozofii w ogóle. Zarzuty uczonych mężów wraz z odpowiedziami Autora stanowią zaś ich nierozdzielną część Medytacji, a zarazem wspaniały przykład filozoficznej dyskusji i refleksyjnego zaangażowania. Wielki spekulatywny umysł [...] |
![]() | Tom 12 Etyka w porządku geometrycznym dowiedzionaBaruch de Spinoza to istne intelektualne monstrum, wyposażone jednak w życzliwą duszę. Filozof-samotnik, z zawodu szlifierz soczewek optycznych, myśliciel wyjątkowo niepokorny i pomysłowy, piekielnie trudny w czytaniu, a przy tym klarowny i wdzięczny, bo gdy poświęcić jego pismom należyty wysiłek, odwzajemnia się niezwykłym bogactwem [...] |
![]() | Tom 13 Elementy filozofii NewtonaWolter (lub Voltaire, a właściwie François-Marie Arouet) to ikona epoki oświecenia. Błyskotliwy, irytujący, wesoły, przemądrzały, niedbały, oczytany i obeznany ze wszystkimi naukami, ironiczny i zarazem wszędzie zaangażowany lub, jakby powiedzieli jego liczni wrogowie, wszędzie wciskający swój nos i swoje trzy grosze. Miał [...] |
![]() | Tom 14 Umowa społeczna ; List o widowiskachRousseau to wcielony paradoks. Dla jednych - "mistrzowski sofista, który nie wierzy w ani jedno słowo z tego, co mówi lub pisze". Inni, przeciwnie, uważali go za uosobienie słodyczy, szczerości, niewinności. Dla jeszcze innych - obłąkaniec, złodziej, awanturnik i błazen. Pochodzący z Genewy Jan Jakub (jak poufale utarło się nazywać [...] |
![]() | Tom 15 Krytyka czystego rozumu. T. 1Immanuel Kant to niewątpliwie najsłynniejszy niemiecki filozof klasyczny. Całe życie, wypełnione nieustanną pracą, ale słynne też z dziwactw, spędził w Królewcu (rosyjski Kaliningrad). Obsesyjna punktualność, schludność, niezwykle regularny tryb życia i racjonalność cechujące Kanta, zaowocowały niespodziewanie wywrotową wizją [...] |
![]() | Tom 16 Krytyka czystego rozumu. T. 2Pierwszy tom Krytyki czystego rozumu wprowadzał czytelnika w podstawy koncepcji Kanta. Wiemy już, w jaki sposób nasz aparat poznawczy określa naszą wiedzę na temat świata rzeczy. Rzeczywistość, którą odczuwany jako zewnętrzną, interpretujemy tak, jak pozwalają nam na to zmysły i intelekt. Tom drugi Krytyki. pokazuje dalsze [...] |
![]() | Tom 17 Fenomenologia ducha. T. 1Hegel to bardzo osobliwa postać. Wśród filozofów wzbudza tyleż zainteresowania, co znużenia, tyleż podziwu, co irytacji - a dostarcza przy tym tak wielu odkryć i olśnień, że z naddatkiem rekompensuje charakterystyczną ciężkość swojego stylu. Jest to bowiem filozof wybitnie bystry i wnikliwy. Niestety - a dla miłośników mocnych [...] |
![]() | Tom 18 Fenomenologia ducha. T. 2Tom pierwszy Fenomenologii ducha doprowadził perypetie świadomości do momentu, gdy staje się ona rozumna, dzięki czemu tworzy prawo. Tom drugi wprowadza dojrzewającą świadomość w przestrzeń prawa, państwa, narodu, etyczności, wreszcie sztuki, religii i nauki. Są to nie tylko dzieje świadomości, ale szczególna, zamknięta wizja [...] |
![]() | Tom 19 Albo-albo. T. 1Soren Kierkegaard być może wcale nie istniał. To żart, ale nikt by się chyba nie zdziwił taką rewelacją, jest to bowiem najbardziej tajemniczy z tajemniczych filozofów. Publikował niemal wyłącznie pod pseudonimami. Jego portrety i inne podobizny budzą różne wątpliwości. Żył w Kopenhadze, w wielodzietnej, wyjątkowo religijnej i [...] |
![]() | Tom 20 Albo-albo. T. 2W tomie pierwszym Albo - albo Soren Kierkegaard przyglądał się życiu estetycznemu, w którym artysta (artysta w szerokim sensie, np. uwodziciel) bawi się samym faktem, że może coś przedsięwziąć, bawi się kreacją, wolnością i możliwościami. I osiąga sukces. Czym jednak jest ten sukces? Tom drugi Albo - albo (znów zmieniając [...] |
![]() | Tom 24 O szczęściuWładysław Tatarkiewicz był przede wszystkim pełnym pasji historykiem filozofii i nauczycielem wielu pokoleń filozofów. Był jednak również historykiem sztuki, znawcą muzyki, wielbicielem poezji i ogromnym erudytą - krótko mówiąc, wszechstronnym humanistą. Jego Historia filozofii jest w Polsce najpopularniejszym źródłem wiedzy o [...] |