Co łączy Napoleona, Wilhelma II i Johna Kennedy`ego? Picassa, Warhola i Prousta? Czechowa, Hockney`a, Marilyn Monroe i Adele? Mehoffera, Pągowską i Nowosielskiego? A jeszcze Waldorffa, Lipińskiego i Mrożka. JAMNIKOLUBSTWO. Kto jest kim w jamniczym świecie? Co jest esencją JAMNICZOŚCI? Nieoczywista uroda? Niezależność, waleczność, nieustępliwość...? Artystyczna dusza? O tym jest ta książka.
Agata Tuszyńska ur. 25 maja 1957 w Warszawie – polska pisarka, poetka i reportażystka.
Córka Bogdana Tuszyńskiego, reportera i historyka sportu, i Haliny Przedborskiej, dziennikarki. Historyk teatru, wyższe studia ukończyła na Wydziale Wiedzy o Teatrze PWST w Warszawie, doktorat z nauk humanistycznych otrzymała w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1987-1992 pracowała jako adiunkt w Instytucie Badań Literackich. W latach 1996-1998 wykładała w Centrum Dziennikarstwa w Warszawie, a od 2001 roku wykładała sztukę reportażu i wywiadu literackiego na Uniwersytecie Warszawskim. [>>] Od 2011 roku związana jest z Instytutem Reportażu w Warszawie.
Karierę literacką zaczynała w periodykach kulturalnych jako autorka tekstów o teatrze, łącząc to z zainteresowaniem biografistyką i reportażem literackim. Debiutowała w roku 1990 biografią findesieclowej aktorki warszawskiej, Marii Wisnowskiej. W tym samym roku wydała w Instytucie Literackim w Paryżu książkę "Rosjanie w Warszawie", opisującą życie i kulturę zniewolonej stolicy w latach zaboru rosyjskiego. Materiały do biografii noblisty Isaaca Bashevisa Singera, urodzonego w Polsce i tworzącego w jidysz, zbierała w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Francji i na polskiej prowincji. Książka "Singer. Pejzaże pamięci" 1994 ukazała się również w USA i we Francji. Autorka kontynuowała swoje zainteresowania odchodzącym światem polskich Żydów w tomie reportaży izraelskich "Kilka portretów z Polską w tle", wydanym również w przekładzie francuskim. "Wyznania gorszycielki – wspomnienia Ireny Krzywickiej", pisarki i feministki, autorki „Wiadomości Literackich” i wieloletniej przyjaciółki Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Agata Tuszyńska spisywała w podparyskiej miejscowości, gdzie Krzywicka mieszkała od połowy lat 60. Tuszyńska powróciła do historii Krzywickiej po jej śmierci w książce "Długie życie gorszycielki". "Rodzinna historia lęku" 2005 to dramatyczna i wielowymiarowa opowieść o losach jej polskich i żydowskich przodków. Pisarka połączyła w niej swoje doświadczenie biografistki z rzadko uprawianym w Polsce gatunkiem personal non-fiction.
Zapis zmagań męża Tuszyńskiej, Henryka Dasko, ze śmiertelnym nowotworem złośliwym mózgu jest tematem "Ćwiczeń z utraty" 2007, bardzo osobistej książki, która powstawała na bieżąco podczas kilkunastu miesięcy, jakie autorka spędziła z umierającym, wydanej także po francusku Grasset, 2009 i koreańsku 2012.
Najbardziej kontrowersyjna w jej dorobku okazała się książka "Oskarżona: Wiera Gran" Wydawnictwo Literackie, 2010 – historia śpiewaczki z warszawskiego getta oskarżonej po wojnie o kolaborację z Niemcami. Opowieść oparta na rozmowach z bohaterką w starczym wieku, uzupełniona została relacjami świadków, dokumentami archiwalnymi i zeznaniami sądowymi. Książka doczekała się wielu tłumaczeń, m.in. we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Holandii, Grecji, Izraelu, USA, Niemczech, a także w Słowenii. Rodzina Władysława Szpilmana wystąpiła do sądu przeciw autorce, która cytowała wypowiedzi Wiery Gran oskarżające Władysława Szpilmana o kolaborację w czasie pobytu w getcie warszawskim. "Tyrmandowie. Romans amerykański", kolejna publikacja Tuszyńskiej, to opowieść o ostatnim okresie życia autora "Złego" u boku jego amerykańskiej żony Mary Ellen Fox. Blisko setka niepublikowanych listów Tyrmanda dopełnia wspomnienia wdowy, pokazując zupełnie nieznaną twarz playboya znad Wisły.
Tuszyńska jest współautorką – wraz z Jerzym Żurkiem – dramatu "Wiera" 2013.
"Narzeczoną Schulza" 2015 poświęciła Józefinie Szelińskiej, jedynej kobiecie, której Bruno Schulz zaproponował małżeństwo. Książka została przetłumaczona na francuski, macedoński i ukraiński.
"Jamnikarium" 2016 jest o jamnikach i jamnikolubach oraz dla jamnikolubów.
"Bagaż osobisty. Po Marcu" 2018 to wielogłosowa opowieść o pokoleniu pomarcowych emigrantów, którzy opuścili Polskę z „dokumentem podróży” stwierdzającym, że jego okaziciel nie jest już obywatelem tego kraju. To historia dojrzewania, przyjaźni, utraty ojczyzny i budowania emigracyjnego losu. Napisana wspólnie z uczestniczkami seminarium w Domu Spotkań z Historią.
Równolegle z biografistyką i reportażem uprawia twórczość poetycką. Wydała sześć zbiorów poezji. Jej wiersze publikowano w przekładach na języki: angielski, francuski, hebrajski, hiszpański i rosyjski.
Współpracuje z „Zeszytami Literackimi”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Kresami”, „Odrą” i „Skarpą Warszawską”, współpracowała z paryską „Kulturą” i „Zeszytami Historycznymi”. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, PEN-Clubu i ZAiKS-u. Stypendystka Uniwersytetu Columbia, Fundacji Fulbrighta, MacDowell, Ledig-Rowohlt, Fundacji Kościuszkowskiej, Instytutu Jad Waszem i American Jewish Archives. Laureatka Nagrody Polskiego PEN-Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu i literatury faktu 1993. W 2015 roku uhonorowana srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Logowań na konto: 468780
